Tekst: Bożena Ratter
Rządy i narody zaborcze kierują się zwykle dwoma rodzajami prawideł etycznych: jedne służą im dla celów najbliższych, więc mają je dla siebie, drugimi posługują się przy stosunkach swoich z plemionami i narodami podbitymi. Nam nie wolno bawić się mrzonkami, na których podstawie nie jeden z naiwnych przywódców partii politycznych i społecznych szuka współczucia i pomocy dla swoich celów egoistycznych, bądź u Niemców, bądź u Rosjan -pisał prof. BENEDYKT DYBOWSKI – POLSKI PRZYRODNIK, PODRÓŻNIK, ODKRYWCA I LEKARZ – NA 50 STRONACH badania sprawy Józefata Ohryzki, zesłanego do Jakucka.
Tylko Niemiec, albo Rosjanin mają prawo mieć ojczyznę— Polak do tego nie ma prawa… przyczyna nienawiści, wiejącej ze sprawozdań, jakie były kreślone przez Rosjan i przez Niemców, a dotyczące wypadków, zaszłych podczas naszych powstań; taką samą nienawiść widzimy w biografiach, pisanych przez wrogów naszych o ludziach, którzy brali udział czynny w ruchach narodowych.