Serca dobre i hojne dla pomnika „Rzeź Wołyńska” dłuta Mistrza Andrzeja Pityńskigo

17 czerwca 2021

Miłość i pamięć do męczenników Wołynia i Kresów, do Kresowian przemawia w wiekopomnym dziele dłuta Mistrza Andrzeja Pityńskiego „Rzeź Woyłńska”. Pomimo to gotowy (odlany) Pomnik od lat stoi za drutami zakładu w Gliwicach. Straszne! Czym można to wytłumaczyć na litość boską, czyżby ogarniającą nas z wolna głupotą społeczną (pogoń za wyuzdaniem i mamoną), egoizmem stadnym (trza jakoś dalej żyć), znieczulicą narodową (to było, minęło, patrzmy w przyszłość), tchórzostwem regioalnym (co sobie Ukraińcy pomyślą)?! I choć osądzać nie wolno, pytać a jakże można, bo kto pyta nie błądzi. Tak czy siak każdy z nas zda sprawę w swoim czasie przed Panem, który zna każdego z nas po imieniu. Póki co choć wszystko wskazuje na to, iż ta haniebna tułaczka po polskich miastach, na szczęście dobiegła końca! A wszystko w związku z błogosławioną decyzją Gminy Jarocin k. Niska na Podkarpaciu o ustawieniu pomnika „Rzeź Wołyńska” we wsi Domostawa, przy budowanej właśnie trasie S19 (Via Carpatia). W mojej opinii najnowsza lokalizacja jest nadwyraz szczęśliwa.

O ustawieniu pomnika, idei i lekcji historii obowiązkowej dla wszystkich Polaków opowiedzieli uczestnicy konferencji, którą w piątek, 28 maja 2021 r., zorganizowano w Jarocinie k. Niska na Podkarpaciu. Uczestniczyli w niej m.in. wójt Zbigniew Walczak, ks. Tadeusz Isakowicz – Zaleski, dr hab. Włodzimierz Osadczy oraz konsul generalny Kirgistanu Janusz Krzywoszyński. [1]

Społeczny Komitet Budowy Pomnika „Rzeź Wołyńska”

Powstał też zaraz Społeczny Komitet Budowy Pomnika „Rzeź Wołyńska” w Domostawie. Bogu niech będą dzięki! Tak trzymać! Celami Społecznego Komitetu są: 1. Doprowadzenie do przełamania impasu w dotychczasowych próbach wzniesienia w Polsce pomnika „Rzeź wołyńska”, autorstwa Mistrza Andrzeja Pityńskiego. Ma się to dokonać m. in przez zorganizowanie zbiórki publicznej w kraju i zagranicą, mającej na celu wykupienie od prywatnych właścicieli części działek w miejscowości Domostawa, niezbędnych do posadowienia na uprzednio wykonanym cokole pomnika poświęconego ofiarom ukraińskiego ludobójstwa z okresu II wojny światowej. Dalej współdziałanie z Gminą Jarocin w celu odpowiedniego zagospodarowania działki przeznaczonej pod pomnik oraz opracowanie sposobu wyeksponowania informacji historycznych dotyczących wydarzeń, którym poświęcony jest pomnik.

Dalsze plany to opracowanie strony internetowej dotyczącej spraw związanych z inicjatywą budowy pomnika oraz przygotowanie uroczystości odsłonięcia i poświęcenia pomnika. [2] I tu jest szansa dla każdego z nas, kto ma serce dobre i hojne dla męczenników Wołynia i Kresów. Już teraz finkcjonuje w tamtej okolicy muzeum wielkiego polskiego rzeźbiarza. I do odwiedzenia tego miejca zachęca na swojej stronie choćby ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski. Tym bardziej, że znajduje się ono w miejscu urodzenia Mistrza Andrzeja Pityńskiego, czyli w Ulanowie nad Sanem, zaledwie 15 km. od Jarocina. Dlatego pamiętajmy o tym historycznej atrakcji w czasie wakacyjnych wyjazdów i wędrówek, zwłaszcza, że okolica jest przepiękna. [3]

Apel wójta gminy Jarocin w sprawie budowy pomnika

Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej w Ameryce, Okręg 2 wyrażając zgodę na lokalizację pomnika „Rzeź Wołyńska” Mistrza Pityńskiego w gm. Jarocin podkreśliło szczególnie, że zależy im „aby pomnik ‘Rzeź Wołyńska’ był w pełnym tego słowa znaczeniu darem dla Narodu Polskiego od polskich weteranów ze Stanów Zjednoczonych i Kanady”.

SWAP zadeklarował pokrycie kosztów związanych z adaptacją miejsca pod pomnik, budową cokołu i transportu rzeźby z Gliwic, ale to nie wyczerpuje listy niezbędnych wydatków związanych ze wzniesieniem pomnika. Zanim projekt uchwały o budowie pomnika Mistrza Pityńskiego trafił pod obrady Rady Gminy w Jarocinie, ogłosiłem publicznie, że budżet gminy nie będzie obciążony kosztami zakupu działek pod pomnik, a niezbędne finanse zostaną uzyskane poprzez organizację zbiórki na ten cel. Muszę tego zobowiązania dotrzymać. Inne niezbędne wydatki to koszty związane z utrzymaniem monitoringu, zakupu energii, porządkowaniem terenu, wykonaniem tablic informacyjnych, niewykluczonym jest wykonanie dokumentacji projektowej budynku umożliwiającego ekspozycję dokumentującą martyrologię mieszkańców miejscowości z Wołynia i Małopolski Wschodniej, itp.

Gmina Jarocin musi także dokonać przebudowy drogi gminnej prowadzącej do terenu z pomnikiem poprzez położenie nawierzchni asfaltowej. Gmina Jarocin nie wznosi pomnika „Rzeź Wołyńska” tylko dla siebie. Spełniamy długoletnie oczekiwania wielu środowisk patriotycznych w kraju jak i poza jego granicami.

Wielu jest zawiedzionych, że pomnik nie stanie w dużym ośrodku miejskim. Zwracam uwagę, że dotychczas to się nie udawało i nic nie wskazywało, że w najbliższej przyszłości miałoby się to zmienić. Za lokalizacją pomnika na terenie gminy Jarocin przemawia również wspólnota wojennych losów. Śmierć z rąk ukraińskich nacjonalistów ponieśli głównie mieszkańcy wsi. Miejscowości z naszej gminy były także jednymi z najbardziej doświadczonych podczas okupacji niemieckiej. W niektórych wioskach spalone zostały niemal wszystkie zabudowania a śmierć poniosło ok. 400 osób. Wśród zamordowanych w pacyfikacjach bardzo dużą liczbę stanowiły dzieci, kobiety i starcy. W wielu okolicznych pacyfikowanych wioskach, Niemców wspierali ukraińscy kolaboranci, policja ukraińska i oddziały SS Galizien. Tak było w Jarocinie, Momotach Dolnych i Górnych, Łążku Zaklikowskim, Pikulach i innych.

Niewątpliwym atutem lokalizacji w gminie Jarocin jest usytuowanie terenu pod pomnik w bezpośrednim sąsiedztwie trasy szybkiego ruchu S19 (Barwinek – Rzeszów – Lublin – Kuźnica Białostocka), w odległości ok. 15 km od węzła Zapacz, w którym w nieodległej przyszłości krzyżować się będą trasa S19 z trasą S74 (Nisko – Piotrków Trybunalski). Niecałe 300 m dzielić będzie miejsce pod pomnik od obecnej drogi krajowej Nr 19.

Podczas Konferencji, która odbyła się w Jarocinie przedstawiłem koncepcję, żeby pomnik „Rzezi Wołyńskiej” Andrzeja Pityńskiego był zalążkiem ośrodka dokumentującego losy wsi na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej na wzór Muzeum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie, które dokumentuje losy pacyfikowanych przez Niemców wsi, ale leżących w aktualnych granicach Polski.

W jakim zakresie uda się Społecznemu Komitetowi Budowy Pomnika „Rzeź Wołyńska” w Domostawie te plany zrealizować zależy od ofiarności ludzi dobrej woli w kraju jak i zagranicą.

Zbigniew Walczak

Wójt Gminy Jarocin i Prezes Społecznego Komitetu Budowy Pomnika „Rzeź Wołyńska” w Domostawie [4]

Konto Społecznego Komitetu Budowy Pomnika „Rzeź Wołyńska” w Domostawie:

BNP Paribas Bank Polska S.A.

Numer Rachunku Bankowego: 95 1600 1462 1894 9205 2000 0001

Dla wpłacających zagranicą: PL 95 1600 1462 1894 9205 2000 0001

Kod SWIFT: PPABPLPK

wpłaty prosimy dokonywać z dopiskiem “darowizna na cele statutowe”[5]

Sławomir Tomasz Roch

Przypisy:

[1] https://sztafeta.pl/2021/05/28/w-domostawie-stanie-pomnik-rzez-wolynska/

[2] https://bip.powiatnizanski.pl/a,2161,spoleczny-komitet-budowy-pomnika-rzez-wolynska-w-domostawie