Głównym celem publikacji jest oddanie głosu Kresowianom i ich potomkom, badaczom, pasjonatom tematyki kresowej, w celu przedstawienia historii wysiedlenia oraz przebiegu procesów osiedleńczych z perspektywy Kresowian. Przedstawienie dorobku historycznego, kulturowego i społecznego, materialnego i niematerialnego, który został przeniesiony na ZZiP. Przybliżenie losów związanych z organizacją życia na nowym terytorium oraz starań o zachowanie pamięci i tożsamości.

Szacuje się, że ekspatrianci z Kresów Wschodnich II Rzeczypospolitej, wysiedleni w latach 1945-1959, stanowili prawie jedną trzecią mieszkańców Ziem Zachodnich i Północnych. Ta znaczna grupa obywateli nie czuła się na nowym miejscu „swoja” i przez wiele lat funkcjonowała w doświadczeniu tymczasowości i tęsknoty. Bez poczucia sprawczości, żyła w obawie, że również i tej, obcej przecież ziemi, może zostać pozbawiona. Pielęgnowała pamięć o utraconym podczas uroczystości prywatnych, w zaciszu własnych domów i ogrodów.

Powojenny model pamięci zbiorowej budowany był wokół poczucia „sprawiedliwości dziejowej”, mitu ziem odzyskanych oraz wspólnego początku osadników przybyłych tu z różnych stron Polski. W dyskursie publicznym temat kultury kresowej był ignorowany, a kwestie społeczno-polityczne objęte cenzurą.

Również po 1989 r. pozostał on głównie w domenie półprywatnej, jako przedmiot odradzającej się działalności pozarządowej – stowarzyszeń, fundacji i innych inicjatyw obywatelskich, często nie dysponujących fachowym zapleczem badawczym i naukowym. Przedostawał się do domeny publicznej jako wynik mrówczej pracy i pasji ich członków – przedstawicieli wysiedleńców i ich rodzin. O faktycznym zainteresowaniu historią Kresów w sferze publicznej można mówić dopiero od kilku/kilkunastu lat, na skutek efektów dwóch dekad pracy NGO, które doprowadziły do objęcia państwowymi uroczystościami upamiętnienia tragicznych losów Polaków pomordowanych na Kresach.

Tematyka ta przedostała się również do kultury masowej, otwierając dyskusję, nie tylko o tragedii kresowian, lecz również przypominając szerzej (dziś nie znaną młodemu pokoleniu) historię Kresów.

Skutkiem otwarcia granic i trendów kosmopolitycznych, w dyskursie publicznym tematyka kresowa traktowana jest obecnie jako anachronizm, marginalizowana do kwestii „tragedii wołyńskiej”.

Brakuje, również w dyskursie naukowym, opracowań poruszających tematykę tożsamości i kultury Kresowian. Z drugiej strony, popularne jest poznawanie niemieckiej historii i tradycji obszarów ZZiP oraz przywracanie pamięci o byłych mieszkańcach. W kontraście dla odkrywania niemieckości, ignoruje się sprawy ludności napływowej, traktując kolejne pokolenia jako obarczone amnezją — wykorzenione z własnych tradycji, ze względu na niski rozwój świadomości zbiorowej.

Wciąż pokutuje również szkodliwy stereotyp, zniechęcający do pielęgnowania tożsamości „kresowej” – przekonanie, że ludność, która trafiła na te tereny, wygrała bilet na pociąg do cywilizacji, który odjechał z przystanku bieda i zacofanie.

Głównym celem publikacji jest oddanie głosu Kresowianom i ich potomkom, badaczom, pasjonatom tematyki kresowej, w celu przedstawienia historii wysiedlenia oraz przebiegu procesów osiedleńczych z perspektywy Kresowian. Przedstawienie dorobku historycznego, kulturowego i społecznego, materialnego i niematerialnego, który został przeniesiony na ZZiP. Przybliżenie losów związanych z organizacją życia na nowym terytorium oraz starań o zachowanie pamięci i tożsamości.

Publikacja będzie składać się z opracowań naukowych, jak i relacji/fragmentów relacji i wspomnień bezpośrednich świadków historii lub ich potomków.