17 września 1939 roku Rosja Sowiecka dokonała napaści zbrojnej na Polskę. W okupowanych przez sowietów szkołach usunięto język polski, usunięto też historię i geografię Polski a wprowadzono nauczanie o ZSRR. W 1941r. dla polskich dzieci organizowano kolonie. W wyniku wojny rosyjsko-niemieckiej dzieci nie oddano rodzicom, zostały wywiezione w głąb Rosji. W Moskwie został opracowany plan deportacji ludności polskiej do łagrów, na Syberię i do Azji Środkowej. Zorganizowano 4 wielkie deportacje przeprowadzone między 8-10 II 1940r. a czerwcem 1941r. Zbliża się data pierwszej wywózki w mroźną noc 10 lutego 1940 roku. Wspomina Karolina Lanckorońska ( w Zamku Królewskim znajdują się ofiarowane przez Nią cenne zbiory).
